HAURREN EGOZENTRISMOA

HAURREN EGOZENTRISMOA

Egozentriko hitzak munduaren zentroa sentitzen den pertsonari, bera bakarrik iportatzen duela eta denok berataz arduratu behar direla sentitzen duen pertsonari aplikatzen zaio. Horregatik, exigentzia eta egoismo jokabideak izaten duen pertsona da.

Batzuetan, umeetan jokaera kuriosoa eta apetatsua edo kapritxosoa ikustea ohikoa da. Hau, egozentrimo aldiarekin du zerikusia.

Pertsonaren egoera inizialean,  bera zer den edo zer ez den ez du diferenziatzen.

Umeak, mundua ezagutzen joaten da bere perspektiba propioarekin. Horregatik, batzuetan, bestearen perspektiban jartzeko, bere ikuspuntutik banatzeko eta besteak gauzak nola ulertzen dituzten ulertzeko zailtasunak izaten dituzte 

Egozentrismoan, umea ez da bera inguratzen duenarekiko banatzen errealitate fisiko eta sozialean.

Egozentrismoa terminoa Jean Piaget asko erabili zuen, umeek besteen perspektiban ipintzeko duten zailtasunari erreferentzia egiteko. Bere arabera, umeek 3 edo 4 urte dituztenean arte, besteen perspektiba ulertzeko zailtasunak dituzte beraiek daukatenarekin bat ez badator. Batzuetan, gauzak haien interes propiorako ikusten dituzte eta besteen existentziaz ahazten dira.

Karakter egozentrikoa pentsamendu pre-operatorioarekin erlazionatzen du, sentsorio motorraren inteligentzia praktikotik eta operazio konkretuen pentsamendu kontzeptualatik bereizten du.

Umea etapa honetan, dena bere burutik bakarrik sentitzeko eta ulertzeko joera du. Kanpoko munduari eta beste pertsonei, eta bere ikuspuntu subjetiboari dagokiona bereiztea kostatzen zaie. Horregatik, ez dira kontziente haien pentsamendu propioetaz.

http://www.feandalucia.ccoo.es/docu/p5sd8454.pdf

https://www.google.es/search?q=egocentrismo+ni%C3%B1os&espv=2&biw=1366&bih=663&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwj0xqbjnfXMAhWGbBoKHc0WB94Q_AUIBigB#imgrc=nru6iYXarw0P5M%3A

GIZA GARAPENA

GIZA GARAPENA

Etengabe egon gara giza garapenari buruz hitz egiten. Horregatik, garrantzitsua iruditzen zait argi uztea kontzeptu hau.

Bizitzan zeharreko aldaketa-prozesua da. Horrela da prozesua:

• ETENGABEKOA.
• METAGARRIA. (Esperientziak pilatuz doa)
• DIREKZIOZKOA. (Gero eta konplexuagoa)
• BEREZITUA. (Bakoitza desberdina eta bere prozesuaren ardura)
• ANTOLATUA. (Orden bat, planifikazio bat niretzat eta besteentzat)
• HOLISTIKOA. (Globala, gure pertsonaren osotasuna)

"Bizi zikloan zeharreko giza garapena: oinarria eta praxia". Juan Fco. López Paz. 2012. Deustuko Unibertsitatea. Bilbao.

DISKRIMINAZIO LABORALA EMAKUME ETA GIZONEN ARTEAN

DISKRIMINAZIO LABORALA EMAKUME ETA GIZONEN ARTEAN

Urte honetan, langabezia eta langilearen rolla ere landu dugu. Gai honi buruz, arreta deitzen dit nolako diskrimazioa dagoen emakumeentzako arlo laboralari buruz hitz egiterako orduan.

Lan egiteko adina duten herritarren artean %54 emakumeak dira, eta gainerako %46 gizonak.  Baina, herritar ekonomikoki aktiboak %45 emakumeak dira eta %55 gizonak. Gainera emakumeen artean, lanpostuak kalitate gutxiagokoak dira.

Ez dago soldata berdintasunik, lanpostu berdina izanda eta produktibitate berdina eukinda desberdintasunak daude. Industrian, emakumeak %20-%50 gutxiago irabazten dute adibidez,

Emakume langilearentzako batzuetan ez dago segurantza sozialik eta kasu askotan kontratuak tenporalak dira.

Adibidez, emakume direktiboen kopurua azkenengo urteetan jaisten joan da.

Horregatik, argi dago desberdintasunak daudela emakume eta gizon baten artean lan egiterako orduan.

http://www.monografias.com/trabajos82/discriminacion-laboral-mujer/discriminacion-laboral-mujer2.shtml
http://elpais.com/elpais/2016/05/23/opinion/1464020360_445039.html

HERIOTZA

HERIOTZA

Klasean landutako gai bat izan da, eta arreta deitzen didan gai bat da. Denok dakigu heriotzaz baina era berean ez dakigu ezer. Jende asko dio beldurra eta seguruenik, jendeari galdetzerakoan, sufrimenduzko heriotza bateri diotela beldur bereziki erantzungo zuten. Jendea sufrimenduarekin eta modu bortitz eta mingarri batean hiltzeari beldur dio. Horregatik, pentsatzen, zeintzuk izan ahal ziren hil egiteko modu txarrenak bilatu nituen.

Alde batetik, galderra horren erantzun posibleak anitzak dira. Baina arreta deitu zaidan batzuk aurkeztuko ditut. Bereziki, iraganean oso bortitzak ziren hilketak direla eta, eta eremu askoetan zegoen "pena de muerte" onartuta.

Lehenik, urkamenduak daude. Bereziki Erdi Aroan, kriminalekin eta herriarentzat txarto ikusita zeudenei egiten zituztenak. Zintzilikatu egiten zituzten eta hilketa motela zen, 6 eta 10 minutu artean iraun ahal zuten.

Gero, Inglaterra alde batean erabiltzen zen metodoa da. Pertsona zintzilikatzen zuten, estiratuta eta gero 4 zatitan mozten zuten. Gero, irendu (castrar) egiten zuten eta bere aurren intestinoak irekitzen zieten. Azkenengoz, burua mozten zieten eta bere gorputzaren alde batzuk publikoki aurkezten ziren.

Beste zigor bat gurpilean hautsea zen. Hau da, pertsonak egurrezko gurpil luze batean lotzen zituzten eta jipoitzen eta astintzen zieten, bere gorputzeko hezur guztiak apurtu dadin. Pertsona batzuen arabera, biktima 3 egun egoera horretan egoteko aukera zegoen. Hau, bereziki Europako kriminal eta Estatu Batuetako esklabuentzako erabiltzen zen.

Azkenengoz, eta modu hau ezagunagoa da, aulki elektrikoa daukagu. Aulki horretan egonda, milaka boltio jartzen dituzte gorputzean, garuna kozinatzen da eta sugarrak azaltzen dira azalaren alde batzuetan, eta pertsona bizirik dago prozesu guztian.

Hauek izan dira, hiltzeko modu mingarri eta sufrigarri batzuk. Benetan, oso hiltzeko bide txarrak iruditzen zaizkit eta oso sufrigarriak pertsonarentzako. Nire ustez, ez zen egon behar inork kapaza mota honetako hilketak gauzatu edo egiteko.

http://motherboard.vice.com/es/read/segn-los-cientficos-cul-es-la-peor-forma-de-morir

https://www.google.es/search?q=silla+electrica+dibujo&espv=2&biw=643&bih=548&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjokOXR9_TMAhUJvBoKHUNsADMQ_AUIBigB#imgrc=eGeE-RW_nv523M%3A

https://www.google.es/search?q=ahorcamiento&espv=2&biw=643&bih=548&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjnh4bh9vTMAhXFXBoKHV6GATQQ_AUIBigB#tbm=isch&q=tortura+persona+rueda&imgrc=D8YKi00AR6AO7M%3A

https://www.google.es/search?q=ahorcamiento&espv=2&biw=643&bih=548&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjnh4bh9vTMAhXFXBoKHV6GATQQ_AUIBigB#tbm=isch&q=tortura+persona+atada+cortada&imgrc=O4AWQcaXehSQQM%3A

https://www.google.es/search?q=ahorcamiento&espv=2&biw=643&bih=548&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjnh4bh9vTMAhXFXBoKHV6GATQQ_AUIBigB

GARAPEN KOGNITIBOAREN ESTADIOAK (PIAGET)

GARAPEN KOGNITIBOAREN ESTADIOAK (PIAGET)

https://www.youtube.com/watch?v=ebuOJm3lxxk

HELDUAROKO ROLAK (BIKOTEA)

Bizi zikloan zeharreko giza garapena: oinarria eta praxia"(Juan Fco. López Paz)  liburuko informazio deigarria eta gustatu zaidana aipatuko dut.

Helduaroko rolen inguruan doa, bereziki bikotearena.

"Orokorrean, helduaro goiztiarrean izugarrizko aldaketak izaten dira harreman estuetan, eta horiek inondik ere gertatzen dira jendeak adiskidetasunean, maitasunean edo sexualitatean oinarritutako loturak ezarri, birnegoziatu edo finkatzen dituen neurrian.

Gazte helduak euren gurasoekiko harremanak argitzea komeni da. Baldin eta gurasoekiko gatazkak modu osasuntsuan konpontzen ez badituzte, gazte helduak arriskuan daude antzeko gatazkak izateko bikotekideekin.

Independenteak direnez, gazte helduek intimitate emozional eta fisikoa ezinbesteko dute parekoekin eta bikote erromantikoekin. Harremanok derrigorrezko ditutzte zenbait trebetasun, hala nola norbere kontzientzia bera, enpatia, emozioak komunikatzeko trebetasuna, sexu erabakiak hartzea, gatazkak konpontzea eta konpromisoei eusteko trebetasuna.

Harreman estuak garatzea eta intimitatea garatzea osasuntsuago izateko, fisikoki zein buruz, eta denbora luzeagoan bizitzea suposatu egin ahal du.

Lineako gizarte harremanak ahulagoak izan ohi dira pertsonalak baino.

Gazte ezkokngabeak gehiago diatzen dira adiskideez euren behar sozialak betetzeko, gazte ezkonduek edo aita gazteek baino; baina, ezkonberriek dituzte adiskide gehien. Adiskideak izateak nor bere buruarekin gustura egotea dakar, edo bere buruarekin gustura dagoen jendeak errazago egiten ditu adiskideak.

Emakume gazteek, ezkonduak izan zein ez izan, umerik izan zein ez izan, badute joera handiagorik euren behar sozialak adiskideekin betetzeko, gizonezkoek baino.

Maitaleak egileak dira, eta sortzen duten istorioak euren izaera eta erlazioan dituzten sentimenduak islatzen ditu. Amodiozko istorioak desberdinak dira historikoki eta kulturen artean.

Stenbergen maitasunaren gaineko teoria traingeluarra sortu zuen, maitasunaren hiru elementuak intimitatea, pasioa eta konpromisoa dira. Intimitateak, elementu emozionalak, norbera ezagutaraztea dakar; eta horren atzean badatoz elkartzea, epeltasuna eta konfiantza. Paioa, elementu motibatzailea, barruko bultzadetan oinarritzen da, eta horiek aktibazio fisiologikoa sexu-desio bihurrarazten dute. Konpromisoa, elementu kognitiboa, maitatzeko eta pertsona maitatuarekin egoteko erabakia da. Hiru elementuen maila nolakoa, jendearen maitasuna halakoa."

https://www.google.es/search?q=pasion+intimidad+y+compromiso&rlz=1C1CHMO_esES528ES528&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjPj7LflfHMAhXKNxQKHdoBDzgQ_AUIBygB&biw=1024&bih=677#imgrc=QvcNToj6KAnuSM%3A

"Bizi zikloan zeharreko giza garapena: oinarria eta praxia". Juan Fco. López Paz. 2012. Deustuko Unibertsitatea. Bilbao.

DESIRA SEXUALA HELDUETAN

DESIRA SEXUALA HELDUETAN

Beti esan izan da helduaroa heltzean desira sexuala behera egiten duela, eta aktibitate sexuala ere. Baina dakigunez, hau mito bat da. Orokortuta dago eta, beraz, jende asko egia dela pentsatzen du.

Artikulu bat jarriko dut adibide bezala, eta informazioaz baliatuko naiz.

Honen arabera, Miguel Ángel Cueto dio (psikologo eta klinikoa) : "osasun dexenteko egoeran, aktibitate sexuala hiltze momentura arte mantendu ahal da. Estudio batzuen arabera, pertsonek sexualitatea bizitza osoan zehar diarduela eta osasunerako ona dela uste dute."

Helduaroan sartzean, 50 urte edo edukitzean, eiakulatzeko behar izan txikiagoa dago, testosterona gutxiago dago, uzkurtze orgasmiko gutxiago eta bolumen gutxiagoko eiakulazioak egoten dira, erekzioak ez dira hain sendoak. Emakumeen kasuan, ez da desira galtzen baina menopausia dela eta lehortasun baginala eukitzea probablea da. Exsitatzeko kapazitatea eta satisfakzioa galdu egiten da denborarekin ere.

Nolabait errendimendua pixka bat txikitzen da, baina hori satisfakzio emosionala eta psikologikoarekin ez du harremanik. Onartu egin behar da ez dela iraganean bezain "ona" edo ez dela berdina bakarrik. Baina, gorputzaren atal asko disfrutatzea gauzatzen dute denbora pasatu arren. Eiakulazio goiztiarrak atzean geratzen dira eta emakumea estimulazio luzeago bat behar du. 

Ere, hitz egiten da nola seme alabak etxetik joaterakoan eztei-bidai bat bezalakoa dela, sexua gehiago disfrutatu ahal dutelako. Experimentazeko edo libreagoa izateko adina dela ere diote.

http://www.lavanguardia.com/estilos-de-vida/20131122/54393706095/las-edades-del-sexo.html https://www.google.es/search?q=deseo+sexual&rlz=1C1CHMO_esES528ES528&espv=2&biw=1024&bih=677&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjnuZajxu7MAhWENxQKHQJBBKAQ_AUIBigB#imgrc=2FxsUXGeOGL88M%3A

USTEKABEZKO ERDITZEA

  

USTEKABEZKO ERDITZEA

Beti iruditu zait bitxia nola emakume batzuk ez diren jabetzen haurdun daudela. Honi adibide bat jartzeko, emakume deportista baten esperientzia aipatuko dut.

Emakume hau Sao Paulo du izena. 2008an, Pekineko Joku Olimpikoetan hartu zuen parte pisu jasotzaile moduan. Entrenamendu batean zegoela, txarto sentitzen hasi zen eta bat-batean erditzen hasi zen. Haurra gutxi-gora-behera sei hilabetekoa zen eta egoera os okritikoan egon zen. 

Emakumeak, segurtatu egin zuen ez zekiela haurdun zegoenik eta ez zuela aldaketarik nabaritu denbora horretan bere gorputzean, horregatik ez zen konturatu bere haurnaldiaz. 

Jaiotzean, haurrak 1,150 kilo pisatu eta 33,5 cm-koa zen. Egoera kritikoan egon zen, aparatu batzuen laguntzari esker arnasten zuen, zainbarnetik konplementu nutrizionalak jasotzen zituen eta antibiotikoen aplikazioa.

Azkenean, umea ezin izan zuen bizirik iraun eta hil egin zen.

Berri hau aukeratu egin dut bitxia iruditzen zaidalako. Emakumea ez zen konturatu ezertaz, bere gorputzean ez zuen aldaketarik somatu, seguraski hilerokoa eukitzen jarraitzen zuen, sabela laua eukitzen eta dena normal izaten. Gainera, umea oso goiz jaiotzen da eta arazo askori aurre egin behar izaten dio.

Web orrialde hauekin lagunduta, informazio gehiago edukitzeko.
http://www.planetacurioso.com/2009/12/17/insolito-da-a-luz-mientras-entrenaba-sin-saber-que-estaba-embarazada/
http://www.elmundo.es/elmundodeporte/2009/12/17/masdeporte/1261059381.html